Rozmieszczenie ludności a umieralność

Dominika Lis

Szanowna Grupo! Wink

Temat naszej dyskusji brzmi :
"Scharakteryzuj relacje między rozmieszczeniem ludności a umieralnością w Polsce i w Europie w okresie 2000-2010."

Zapraszam do dyskusji!! Very Happy

Dominika Lis

Powiedziałam "A", teraz muszę powiedzieć "B" Very Happy

Dobrze, więc gwoli wprowadzenia trochę teorii Wink

Zróżnicowanie umieralności na różnych obszarach (w naszym przypadku Polski i Europy) odgrywa znaczącą rolę przy określaniu rozmieszczenia ludności. To nie podlega dyskusji Wink

Warto zaznaczyć, że UMIERALNOŚĆ zaliczamy do jednej z trzech grup czynników (czynniki przyrodniczo-geograficzne, czynniki społeczno - ekonomiczne i czynniki demograficzne), które determinują rozmieszczenie ludności - do czynników demograficznych oczywiście Wink

Z kolei, najczęściej stosowanymi charakterystykami rozmieszczenia ludności są współczynniki gęstości zaludnienia, krzywa koncentracji Lorenza oraz współczynniki koncentracji.

Współczynnik gęstości zaludnienia jest obliczany jako stosunek liczby ludności do powierzchni badanego terytorium.

Może to słowo wstępne będzie bodźcem do dyskusji Wink

Dominika Lis

Może na dobry początek Wink

dodam jeszcze bardzo ogólne informacje dotyczące miejsca Europy w świecie pod względem liczby ludności Smile

Posiłkuję się w tym przypadku szacunkami ONZ.

Rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej, jak wiadomo jest bardzo nierównomierne. Wink

Analizując szacunki liczby ludności świata (warto zaznaczyć, że od 1950 r. przyjmuje się szacunki Wydziału Ludnościowego ONZ) można zauważyć, że Europa w 1990 r. liczyła 722 mln ludności. O ile do roku 2000 zaobserwować można pewną tendencje wzrostową (w 2000 r. ta liczbą oscyluje w granicach 729 mln), to późniejsze szacunki wskazują na tendencje spadkową. Prognozy na 2025 r. mówią o ok. 701 mln ludności Europy. Dane te wskazują na gęstość zaludnienia w granicach 31/32 osób na 1 km2.
Chciałabym również uwzględnić w tej analizie udział ludności Europy w zaludnieniu świata, z uwzględnieniem jej powierzchni. Europa z powierzchnią 22,8 mln km2 obejmuje 17 % powierzchni świata. Liczba ludność Europy stanowiła w 1990 r. 14% ludności świata (warto przypomnieć, że w 1950 było to 22%). Prognozy wskazują, że w 2025 r. będzie to zaledwie 9 %.
Należy przy tym zwrócić uwagę na wielką koncentrację ludności w aglomeracjach miejskich.

Dominika Lis

Tym razem pierwsza dawka informacji odnoszących się do Polski Wink

Podobną tendencję (o której była mowa we wcześniejszym wpisie) można zauważyć w odniesieniu do Polski, tzn. znaczny wzrost liczby ludności w miastach. W miastach liczba ludności potroiła się (mając na względzie bilans ludności Polski za lata 50. XX w. aż do początku XXI w.) przede wszystkim na skutek przyrostu naturalnego prawie o 13,5 mln, następnie przyrostu migracyjnego ze wsi do miast w wysokości ok.6,9 mln, przy ubytku spowodowanym migracjami zagranicznymi wysokości ok. 0,8 mln. Ponadto liczba ludności miast zwiększyła się niemal o 2,3 mln na skutek zmian administracyjnych – włączenia do obszaru miast otaczających je terenów.
Jak przedstawia się bilans ludności wsi??
Otóż liczba ta zmalała prawie o 1,6 mln, mimo że w tym okresie urodziło się więcej dzieci niż w miastach. Podstawową przyczyną tego stanu rzeczy był ubytek migracyjny. Ze wsi do miast przewędrowało na stałe 6,9 mln osób, a ponadto 2,3 mln mieszkańców obszarów wiejskich znalazło się w miastach na skutek zmian administracyjnych.

Dominika Lis

Skoro we wcześniejszym wpisie mowa była o wzroście liczby ludności miast, pochylę się przez moment nad zagadnieniem jakim jest URBANIZACJA.

URBANIZACJA jest to proces społeczno-ekonomicznej integracji ludności w miastach i rozprzestrzeniania się miejskiego stylu życia. Poziom urbanizacji mierzony jest proporcją ludności miejskiej do ogólnej liczby ludności danego obszaru.

Tempo wzrostu liczby ludności miast stale się zwiększa i przewyższa często tempo wzrostu ludności ogółem. Zwiększanie udziału ludności miast w ogólnej liczbie ludności powodują trzy czynniki:
1. Napływ ludności ze wsi do miast,
2. Włączanie do obszaru miast zasiedlonych terenów wiejskich,
3. Przyrost naturalny ludności miast.
Największe znaczenie mają dwa pierwsze czynniki, ponieważ przyrost naturalny ludności miast, zwłaszcza miast dużych, jest na ogół mały, a niekiedy nawet ujemny (liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń).

Dominika Lis

Kilka słów o poziomie urbanizacji w Polsce u progu XXI w Smile

I tak w Polsce, w 2000 r. odsetek ludności w miastach wyniósł 63,5 (przy liczbie ludności 38,9 mln, co dawało 124,3 osób na 1 km2).

Dominika Lis

Przesyłam link do mapy Europy, która ukazuje stopień urbanizacji w UE, państwach kandydujących i w państwach należących do EFTA na początku XXI w.

[link widoczny dla zalogowanych]

Dominika Lis

No i może jeszcze gęstość zaludnienia w Europie, konkretnie w jednostkach terytorialnych poziomu NUTS 2 w 2008 r. Smile

[link widoczny dla zalogowanych]

Dominika Lis

Odnosząc się do wcześniejszego wpisu, żeby nie było wątpliwości Wink

NUTS jest to Klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych, rozwinięta w Unii Europejskiej.

Klasyfikacja NUTS jest hierarchiczna, co oznacza, że dzieli każde państwo członkowskie na jednostki terytorialne poziomu NUTS 1, z których każdy dzieli się na jednostki terytorialne poziomu NUTS 2, a te z kolei dzielą się na jednostki terytorialne poziomu NUTS 3. Wink

Polskimi odpowiednikami są w przypadku: NUTS 1 – regiony; NUTS 2 – województwa; NUTS 3 – podregiony; plus dwa poziomy lokalne: NUTS 4 – powiaty i miasta na prawach powiatu; NUTS 5 – gminy. Smile

Paweł Merta

O ile zauważyłem Dominiko, nic nie wspomniałaś na temat umieralności, która jest jedną ze zmiennych, na której będziemy opierać naszą dyskusję
Umieralność to według jednej z definicji, którą udało mi się znaleść: "strumień zgonów w danej populacji w jednostce czasu (np. w ciągu roku)". Podstawową kategorię umieralności stanowi zgon. Poziom umieralności najczęściej mierzy się za pomocą współczynnika zgonów, oznaczającego liczbę zgonów w okresie jednostkowym (zwykle 12 miesięcy) podzieloną przez średnią liczbę ludności w tym okresie.

Paweł Merta

Wydaje mi się, że w naszej dyskusji musimy zastanowić się przede wszystkim, czym podyktowana jest relacja między umieralnością a rozmieszczeniem ludności i na czym polega ta korelacja. Moim zdaniem relacja ta ma charakter przeciwnie proporcjonalny tzn. więcej ludzi mieszka w krajach o niskim stopniu umieralności. Jako przykład mogą tu posłużyć kraje Europy, w których gęstość zaludnienia sięga od 101 do 500 osób na km2 przy jednocześnie niskiej umieralności.

Dominika Lis

Cieszę się Pawle, że dołączyłeś do dyskusji Very Happy

Słusznie zauważyłeś, zajmujemy się relacją między rozmieszczeniem ludności a umieralnością Wink

W dzisiejszym wpisie powołam się na najnowsze dane, odnoszące się do Polski (rocznik statystyczny 2012r.)

Gęstość zaludnienia (biorąc pod uwagę poszczególne województwa) najwyższe wartości przyjmuje w województwie: śląskim- 375 osób na km2 oraz małopolskim - 220 osób na km2

Również wysokie wskaźniki odnotowujemy w województwie mazowieckim i dolnośląskim. Warto podkreślić, że prezentowane dane są zbliżone zarówno w 2000 r. jak i 2011r.

Pawle, sądzę, że masz wiele słuszności, pisząc o korelacji, zachodzącej między rozmieszczeniem ludności a umieralnością. Przeanalizujmy może, jak nakładają się na te dane, współczynniki zgonów w poszczególnych województwach. Smile

Dominika Lis

Na podstawie danych z rocznika statystycznego z 2012r. możemy stwierdzić przewagę zgonów nad urodzeniami, występującą w województwie: opolskim, śląskim, świętokrzyskim i dolnośląskim. Taką tendencję zauważyć możemy również w odniesieniu do wschodnich krańców polski- podlaskie i lubelskie.
Z kolei, przewaga urodzeń nad zgonami występuje w województwie wielkopolskim i małopolskim. Smile

Dominika Lis

Chciałabym przez moment, powrócić do sytuacji w miastach i na wsiach. Jak wcześniej pisałam w Polsce (i nie tylko) odnotowuje się większą koncentrację ludności w miastach niż na wsiach. Analizując umieralność według miejsca zamieszkania, można stwierdzić, że Polska jest krajem, gdzie ciągle utrzymuje się też nieznacznie wyższa umieralność mieszkańców wsi niż miast.

Współczynnik zgonów dla wsi przekraczał w 1990 r. o ponad 13 pkt. proc. współczynnik dla miast (Miasta-989, wsie-1124 => współczynniki zgonów na 100 tys. ludności). Pięć lat później dystans zmniejszył się niemal do 1% (miasta-1073, wsie-1085), ale z upływem czasu ponownie wzrósł
i w 2010 r. współczynnik dla wsi o ponad 8 pkt. proc. przekraczał wartość dla miast (miasta-755, wsie-817).

Dominika Lis

I jeszcze kilka słów o przyczynach takiej sytuacji.

Analizując rządowe raporty dotyczące sytuacji demograficznej w Polsce można stwierdzić, że większa umieralność na wsi niż w miastach to przede wszystkim silniejszy efekt działania chorób układu krążenia, czyli najważniejszej przyczyny zgonu.

W 2009 r. odsetek zgonów z powodu tych chorób spowodował na wsi prawie połowę wszystkich zgonów, podczas gdy w miastach udział ten był o ponad 5 pkt. proc. niższy (miasta-44,1 ; wsie-49,5).

Mniejszy w miastach był także odsetek zgonów wywołanych przyczynami zewnętrznymi (miasta-5,9 ; wsie-6,9) oraz chorobami układu oddechowego (miasta-5,2 ; wsie-5,6).

Natomiast wśród mieszkańców wsi korzystniej przedstawiała się sytuacja w przypadku chorób nowotworowych (miasta- 26,7; wsie-22,4 ), układu trawiennego (miasta-4,9 ; wsie- 3,6) oraz pozostałych przyczyn (miasta-6,9 ; wsie-6,1).

	Forum www.statystykaidemografia.fora.pl Strona Główna :: GRUPA 6	Wszystkie czasy w strefie EET (Europa) Idź do strony 1, 2, 3, 4 Następny
Strona 1 z 4